Miasta stoją dziś przed wyzwaniem pogodzenia rosnącej liczby przesyłek z potrzebą uporządkowanej, przyjaznej przestrzeni miejskiej. Rozwój e-commerce napędza popyt na szybkie i wygodne dostawy do punktów odbioru poza domem, szczególnie do automatów paczkowych. Coraz więcej takich urządzeń pojawia się w przestrzeni miejskiej, a każde z nich obsługuje innego operatora logistycznego.
Zmiana trendów z dostaw kurierskich na dostawy do punktów odbioru out of home (OOH) wynika z preferencji odbiorców i nasila się z każdym rokiem, co przynosi korzyści miastom. Mniej kurierów rozwozi paczki bezpośrednio do domów, a główny wzrost wolumenów koncentruje się w punktach odbioru, co wspiera cele zrównoważonego rozwoju. Widać to wyraźnie w rozwoju sieci automatów paczkowych – w Polsce działa już ponad 50 tysięcy takich urządzeń, z czego ponad połowa należy do nowych operatorów, obecnych na rynku zaledwie od trzech lat.
Od konkurencyjnych sieci do współdzielonej infrastruktury
W tradycyjnym modelu operatorzy kurierscy budują własne, niezależne sieci automatów, co prowadzi do nieefektywnego wykorzystania przestrzeni publicznej i zasobów. Odpowiedzią na te wyzwania są współdzielone automaty paczkowe – rozwiązanie, które może zmienić sposób myślenia o logistyce miejskiej. W takim modelu jeden automat obsługuje paczki wielu dostawców, niezależnie od tego, która firma odpowiada za doręczenie przesyłki.
ORLEN Paczka – pionier współdzielonej logistyki
To podejście z powodzeniem rozwija ORLEN Paczka, tworząc ogólnodostępną, zintegrowaną sieć automatów paczkowych. Obecnie sieć ORLEN Paczki liczy 6500 urządzeń – to pierwsza tego typu sieć w Polsce i największa współdzielona infrastruktura paczkowa w Europie. Dzięki otwartemu modelowi z jednego punktu mogą korzystać różne firmy logistyczne, co eliminuje potrzebę stawiania konkurencyjnych automatów w tej samej lokalizacji. Przestrzeń miejska zyskuje – automaty są rozmieszczone równomiernie, zgodnie z realnym zapotrzebowaniem, w miejscach dogodnych dla mieszkańców. Gęstsza i bardziej przemyślana sieć to większa wygoda dla użytkowników.
Wygoda mieszkańców i oszczędność zasobów
Badania potwierdzają, że klienci od lat preferują odbiór paczek z automatów. Oczekiwana przez mieszkańców dostępność punktów odbioru powinna iść w parze z ich bliskością. Na te potrzeby warto odpowiedzieć wspólnie – jako dostawcy usług logistycznych i samorządy. Tylko w ten sposób można skutecznie realizować potrzeby mieszkańców, przy jednoczesnym zachowaniu ładu przestrzennego i ekonomicznej efektywności. Miasta mogą wspierać rozwój sieci automatów paczkowych poprzez udostępnianie lokalizacji z infrastrukturą techniczną (np. zasilaniem, dojazdem), co pozwoli jeszcze lepiej planować lokalizacje automatów i zminimalizować ich wpływ na lokalne społeczności.
Sharing economy w praktyce
Współdzielone automaty paczkowe to przykład ekonomii współdzielenia (sharing economy) – podobnie jak miejskie rowery czy carsharing. Pozwalają na lepsze wykorzystanie ograniczonych zasobów: jedno urządzenie obsługujące wielu operatorów oznacza mniejsze zużycie materiałów, energii i przestrzeni. To bardziej zrównoważone podejście niż budowanie osobnych sieci przez każdą firmę kurierską.
Dla mieszkańców to przede wszystkim wygoda – z jednego automatu mogą odbierać paczki niezależnie od firmy, z której usług skorzystali. Współdzielone automaty paczkowe pokazują, że nowoczesna logistyka może wspierać rozwój miast z korzyścią dla mieszkańców.
Co dalej? Współdzielona ostatnia mila
Współdzielone automaty paczkowe to dopiero początek szerszej transformacji logistyki miejskiej. Kolejnym krokiem będzie współdzielenie dostaw ostatniej mili – czyli model, w którym jeden kurier dostarcza przesyłki różnych operatorów do jednego, współdzielonego automatu paczkowego. Taka integracja pozwoli ograniczyć liczbę przejazdów, zmniejszyć emisję spalin i odciążyć miejską infrastrukturę drogową. Dzięki połączeniu otwartej infrastruktury z inteligentną organizacją dostaw, miasta będą mogły budować logistykę przyjazną mieszkańcom i środowisku.
Partnerstwo z samorządami kluczem do sukcesu
Model współdzielonej logistyki to konkretne narzędzie polityki miejskiej – wspiera cele zrównoważonego transportu, zmniejszenia emisji i redukcji negatywnego wpływu działalności logistycznej na życie mieszkańców. Dlatego ORLEN Paczka nie tylko buduje infrastrukturę, ale aktywnie rozwija współpracę z samorządami i partnerami logistycznymi – na rzecz mądrej, przyjaznej i zrównoważonej logistyki miejskiej.